Zoals onze volgers weten is het onze tweede reis door Iran. Een gedeelte van de route en ook sommige bezienswaardigheden hebben wij al eens bezocht en uitvoerig beschreven in ons reisverslag van de Centraal Azië 2015 (ga naar verslag). Daarom beperken wij ons in de verslaglegging van deze reis tot nieuwe ervaringen en indrukken alsmede de verschillen die ons opvallen in vergelijking met twee jaar terug.
Vrijdag 25 augustus
Zoals steeds nemen wij grensovergangen gezamenlijk.
Het is rustig als wij bij de Armeense grens arriveren. Met loep en in grote ernst bestudeert men onze paspoorten.
Hoe anders gaat het toe aan de Iraanse kant. De douaniers zijn vrolijk en lachen om onze voornamen. Het carnet de passage en de andere zaken worden redelijk snel afgehandeld. Hoofddoeken om en dan staan we op Iraanse bodem.
De prachtig gekleurde bergen die wij zagen bij het verlaten van Armenië zetten zich voort in Noord-Iran.
En aanvankelijk ook de slechte kwaliteit van het asfalt.
Nieuw is de hevige storm. Op onze drukke zanderige overnachtingsplek in de buurt van Marazad waaien en wapperen chadors en hoofddoeken alle kanten op. De haren krijgen even weer vrij spel.
Ondanks de rugdekking van de truck van Hans schudt en beweegt onze camper heftig. Het zand vliegt om onze oren en er zit niets anders op dan ramen en deuren te sluiten, iets te eten en proberen te slapen.
Zaterdag 26 augustus
Als wij in Marand telefoonkaarten willen scoren krijgen wij daarbij hulp van een Engels sprekende Iraanse vrouw. Zij nodigt ons uit om thee te drinken bij haar tante wiens achttienjarige zoon drie weken geleden bij een verkeersongeval om het leven is gekomen. Zij wil haar tante enige afleiding bezorgen en vraagt ons mee te gaan.
Wij worden allerhartelijkst ontvangen in een grote familiekamer die nu ook rouwkamer is en waar het portret van de zoon een centrale plaats inneemt.
Het verdriet en de emoties van de moeder zijn zo intens aanwezig dat het ons allemaal raakt. Deze mensen ontvangen ons als vrienden, delen hun emoties met een vanzelfsprekendheid waar wij verwonderd naar kijken.
Even verbaasd zijn wij over het feit dat binnen het uur de hele familie is gearriveerd. Er wordt ijs gehaald en thee gezet, foto’s gemaakt en adressen uitgewisseld. Er wordt gelachen en gehuild. Een emotionele memorabele middag die even voor afleiding heeft gezorgd in het intense verdriet van deze familie.
Na afloop worden wij naar onze campers gebracht en wij vertrekken pas nadat iedereen onze campers van binnen heeft bekeken.
Uiteindelijk komen wij later dan gepland op ons overnachtingsplek in het El Goli-park in Tabriz. Het staat hier vol met tentjes en kleden met daarop etende families. Zasra een meisje van 15, met 3 jaar Engels op school, wil haar vaardigheden oefenen en gaat bij onze campers langs.
Volgend jaar is Tabriz de culturele hoofdstad van Iran. Het plaatselijke toeristenbureau heeft de camper van Hans gespot en wij worden uitgenodigd om morgen een aantal bezienswaardigheden te bezoeken.
Maar wij gaan eerst genieten van ons inmiddels diepvries forelletje.
Zondag 27 augustus
Om tien uur staan de twee organisatoren van het festival 2018 ons op te wachten. Zij spreken zeer slecht Engels en Zasra mag mee als tolk.
Een aantal kleine nieuwe musea moeten worden gepromoot en foto’s met bezoekende buitenlandse toeristen kunnen hier een bijdrage aan leveren en daarvan wordt handig gebruik gemaakt. Uiteraard op al die foto’s ook de belangrijke officials. Nancy wordt geïnterviewd door de plaatselijke televisie, Zasra vertaalt. Een jonge journalist wil Hans interviewen maar laat de kansen aan zich voorbij gaan. Wij kijken verbaasd naar dit hele spektakel.
Na twee uur hebben wij genoeg bijgedragen aan de promotie van Tabriz als culturele hoofdstad en gaan de soek in.
Het voelt goed om terug te zijn in Iran! Ook al betekent dit dat je privacy beperkt is en er constant mensen in en rond je camper staan. Iraniërs stellen vrij directe vragen en één van de favoriete vragen is de koopsom van de camper. En … mogen wij met jou op de foto!
Tot aan het begin van de nacht komen mensen nog het park in gereden en zetten tentjes zo dicht naast en achter onze camper zodat wij de deur niet meer uit kunnen. Met enkele nachtelijke interventies hebben wij dit kunnen voorkomen.
Maandag 28 augustus
De infrastructuur in Iran is fantastisch. Bijna alle wegen zijn geasfalteerd en de autowegen zijn vaak driebaans en van goede kwaliteit. Dat laatste kun je niet zeggen van het rijgedrag van de Iraniërs. Met hoge snelheid begeven zij zich swingend, links en rechts snijdend, door het drukke verkeer. En tot onze verbazing gaat het vaak net goed.
Nog steeds hebben wij niet door hoe de voorrangsregels bij de rotondes werken. Wij hebben sterk het idee dat de regels ter plekke verzonnen worden en steeds weer anders zijn. Met een beetje soepel meebewegen hebben wij nog steeds ongelukken kunnen voorkomen.
De 485 kilometers die wij vandaag richting Teheran rijden onderbreken wij voor een kort bezoek aan het mausoleum van Oljeitu in Soltaniyeh. De achthoekige koepel met een hoogte van 50 meter is de grootste gemetselde koepel in de wereld en ondergaat nu een grondige restauratie. Bijzonder zijn de kleuren blauw die in de stenen zijn verwerkt.
Met veel zorg wordt de restauratie gedaan en de reeds gedane galerijen laten zien hoe prachtig dit mausoleum is.
In Qazvin, waar wij overnachten, is het zo druk dat Marijke en ik na veel manoeuvreren op het ommuurde binnenplein van een sportschool nog een plekje kunnen bemachtigen. De hitte blijft tot diep in de nacht tussen de muren en in onze camper hangen.
Dinsdag 29 augustus
In tegenstelling tot de vorige reis, waarin geen bezoek aan Teheran was ingepland, is er nu de mogelijkheid om enkele musea en paleizen in de stad te bezoeken.
Maar eerst moeten wij door het drukke verkeer naar de zuidkant van de stad rijden, om bij de graftombe van Khomeini te komen.
Marijke loodst mij met het GPS-systeem voortreffelijk door de city en wij belanden zonder veel gedoe op de immense parkeerplaats voor het mausoleum, dat al van verre de aandacht trekt door zijn vier vergulde minaretten met in het midden een grote vergulde koepel.
De grote, nu bijna lege, parkeerplaats is berekend op duizenden pelgrims die hier kunnen staan en in hun tentjes overnachten.
Wij willen elke minuut benutten en vertrekken met de metro naar de binnenstad. In tegenstelling tot de bussen zijn de coupé’s niet strikt gescheiden. Vrouwen kunnen gebruik maken van aparte vrouwencoupé’s als zij dat willen. Wij duiken met z’n allen in het gemengde deel en hebben veel bekijks.
Binnen twintig minuten staan wij voor de Iraanse centrale bank, waar in de kelderverdieping het beroemde Nationale Juwelenmuseum is gevestigd. Gigantische stalen deuren en gewapende soldaten moeten deze onvoorstelbare schat aan goud en edelstenen beschermen.
Het is oogverblindend: twee tronen overdadig versierd met juwelen, een wereldbol met 50.000 edelstenen, twee kronen van de Pahlavi Sjah’s, diademen en de grootste ooit geslepen diamant van 182 karaat. Zoveel rijkdom en pracht bij elkaar is overdonderend.
Als wij daarna de metro induiken nemen wij de vrouwencoupe. Het is happen naar adem zo groot is de drukte.
In de Iraanse metro is het de gewoonte dat verkopers, ook kinderen, van compartiment naar compartiment lopen om hun kleine spullen zoals sokken, kleurpotloden etc. te verkopen.
Wie schetst onze verbazing als in de vrouwencoupé ineens een mannelijke verkoper opduikt. Meteen gaan de wat afgezakte hoofddoekjes omhoog. Er is maar één vrouw die hevig protest aantekent tegen deze inbreuk, de anderen laten het gelaten gebeuren.
We zijn blij als wij weer buiten staan en gezamenlijk een kop thee gaan drinken. De elektrische airco op het terras is vervangen door buisjes met gaten waar nevelbesproeiing uitkomt, hetgeen verkoelend werkt. Op veel plaatsen wordt deze manier van verkoeling gebruikt.
Op de terugweg naar onze camper komen we langs het mausoleum van Khomeini en gaan even naar binnen. Sinds de aanslag in Teheran zijn er strengere controles en worden wij en onze tassen even gescreend. Binnen zitten weer de dames met hun ditmaal groene plumeau klaar om afvallige sjaals op de juiste plek terug te dringen. Zij hebben niet veel werk vandaag.
De grote ruimte met in het midden de sarcofaag van Khomeini is voor Iraanse begrippen redelijk sober ingericht.
Het hele complex bevat naast het mausoleum ook nog koranscholen, bibliotheken, gastenverblijven, diverse winkeltjes en toiletgebouwen. Dit alles ligt in een park met levensgrote pleinen.
’s Avonds is alles verlicht, zijn de grote parkeerplaatsen gevuld met auto’s en liggen overal tussen de wagens hele families op tapijten te picknicken en later op de avond te slapen.
Dit doen wij ook, maar wel in een zeer comfortabel bed!
Woensdag 30 augustus
In de loop van de morgen verdwijnen auto en tentjes en is de hele parkeerplaats leeg om in de loop van de avond weer vol te lopen. Een zich steeds herhalend ritueel.
Het is opvallend dat op deze bedevaartplaatsen, maar ook in de steden, de oproep tot gebed niet luidkeels vanaf de minaretten wordt geschreeuwd, zoals dat in Turkije de gewoonte is. Zachtjes worden de mensen er aan herinnerd dat het tijd is om Allah te eren.
Wij gebruiken opnieuw de metro om het Golestanpaleis te bezoeken. Het is een meesterwerk uit de Quadjaren-tijd en de vroegere residentie van de Sjah van Perzië. Het paleis doet nu dienst als museum. Het bestaat uit meerdere gebouwen, het heeft grandeur en is van een schitterende schoonheid. De waterbassins zijn op een harmonische manier vervlochten met de rest van de architectuur.
Vlak bij het Golestanpaleis ligt het Nationaal archeologisch museum. Hier staan enkele reliëfs uit Persepolis die wij graag willen zien en beslist de moeite waard blijken te zijn.
De hitte van 42 graden doet ons besluiten weer naar onze camper te gaan. Het duurt echter even voordat wij aankomen. Ondanks enige metro ervaringen in grote steden, presteren wij het om in plaats van naar het zuiden naar het noorden te reizen. Ook mooi, maar niet de bedoeling!
Eenmaal thuis ligt onze bevroren forel klaar om gebruikt te worden. We hebben namelijk de hele reis al problemen met de huishoudaccu. Naarmate de temperatuur hoger wordt, geeft het steeds meer problemen voor de koelkast.
Morgen vertrekken wij weer uit Teheran. Wij zullen het drukke verkeer en de smog niet missen.