Duitsland / Polen – Litouwen / Wit Rusland / Rusland – Kazachstan – Kirgizstan – Oezbekistan – Turkmenistan – Iran – Turkije
Maandag 6 juli
Voor de tweede keer staan wij in de buurt van Vilnius op camping Harmonie. Op onze terugweg uit Mongolië in 2007 kampeerden wij hier ook. Wim, de Nederlandse eigenaar, en zijn Russische vrouw hebben van de plek midden in het bos een aangename verblijfsplek gemaakt.
Dinsdag 7 juli
In de loop van de dinsdag is iedereen gearriveerd: Nancy en Hans, onze reisbegeleiders, rijdend in een MAN van 10,5 ton; Carla en Tom, onze vrienden van de Zuid-Amerika reis in een Volkswagen T5; Iris, onze Duitse reisgenote, verplaatst zich in een een Toyota Landcruiser; Hannie en Gerard in een Mercedes La Strada; en wij in onze Fiat Columbus.
Wij gebruiken de dinsdagmiddag om Vilnius te bezoeken. Dwalen rond, bezoeken nogmaals de mooie orthodoxe kerk, lunchen met een pizza en keren met de trein terug naar onze overnachtingsplek.
Woensdag 8 juli
Vandaag begint het echte werk. Hans geeft een uitgebreide heldere uitleg over het door hem uitgedeelde routeboek, het navigeren met de GPS en als laatste heeft hij stickers voor de auto’s laten maken. Fantastisch! Met uiterste zorgvuldigheid worden onze campers voorzien van een sticker met ‘Old Silkroad 2015 – Expedition Far East’ en een sticker met de routekaart. Daarna is er een feestelijke aangeklede borrel. Een goede start van de reis.
Wij hebben nog steeds problemen met de stekkertjes van ons GPS-systeem en daardoor is er regelmatig telefonisch contact met onze garage in Amersfoort. Helemaal verholpen is het probleem nog niet.
Bovendien moeten wij nu echt leren navigeren. Op onze trip door Zuid- en Midden-Amerika konden wij gebruik maken van routekaarten voor onze Garmin en was het kaartlezen vrij simpel.
In de landen die wij nu bereizen bestaan geen routekaarten voor de Garmin en moeten wij het doen met kaarten van OpenStreetMap (OMS) en tracks en waypoints geleverd door Hans en Nancy. Voor iedereen levert het navigeren in deze beginfase de nodige problemen op. Zelfs een ervaren navigator als Marijke heeft aanloopproblemen. Om over mij maar niet te spreken. Daarom spreken wij af dat bij ingewikkelde situaties ik rijd en Marijke navigeert.
Donderdag 9 juli
Rond 8 uur op weg, via de A15 naar de grens met Belarus. Tot onze verbazing gaat de hele afhandeling van formaliteiten redelijk snel en zijn wij enkele uren later op onze camperplek bij kasteel Mir. Bij een restaurant voor het kasteel zetten wij al onze expressieve, non verbale vaardigheden in en krijgen zowaar het menu met wijn zoals wij in gedachten hadden.
Vrijdag 10 juli
Bij openingstijd om 10 uur bezoeken wij het 16de eeuwse fort van Mir. Dit uit verschillende stijlen opgebouwde kasteel is eeuwen in handen geweest van de familie Radziwill. Een familie die meerdere grote kastelen in het land in zijn bezit had en fort Mir meerdere eeuwen heeft bewoond. Met medewerking van Unesco is het kasteel gerestaureerd en in 2012 weer opengesteld voor publiek en toegevoegd aan de werelderfgoedlijst.
Voordat wij ons in Wit Rusland op de grote wegen mogen begeven moeten wij eerst op zoek naar een tankstation waar ze tolkastjes leveren. Een verplicht onderdeel voor iedereen die in Belarus op de grote wegen rijdt. De tol wordt automatisch van het reeds betaalde bedrag voor je kastje afgetrokken. Maar voordat wij dit begeerde kastje hebben bemachtigd, heeft Marijke eerst drie kwartier in de regen gestaan en vervolgens 29 handtekeningen gezet. Tja, als de camper op jouw naam staat moet je er wat voor over hebben ….
Wij pinnen voor 100 euro roebels en komen met grote pakken bankpapier naar buiten, 1 euro is 17.000 roebels waard! Wit Rusland is volgens mij het enige land waar je miljoenen kunt hebben zonder dat je bij wijze van spreken een cent bezit.
Met al dit geld kunnen wij ons nog wel een kasteel veroorloven. In Niasvizh komen wij na enig zoeken uit bij een groot buiten uit de 16de eeuw. De familie Radziwill was ook eigenaar van dit kasteel. Het is veel groter dan het fort van Mir. Het kasteel stamt uit 1584. Voor de uitbreiding van het kasteel zijn in de loop der eeuwen allerlei bouwstijlen gebruikt en vreemd genoeg is het toch nog een harmonisch geheel gebleven.
Binnen kan men een indruk krijgen hoe er in de loop der eeuwen op dit buiten geleefd en gewerkt werd. Het park is schitterend en leent zich uitstekend voor trouwfoto’s en wandelingen. Wij overnachten op een van de toegangswegen van het kasteel.
Zaterdag 11 juli
Ons volgende doel is Minsk.
Het valt ons op hoe schoon de wegen zijn en ook redelijk goed onderhouden. Veelal zijn het vrouwen die de bezem hanteren. Er wordt veel gebouwd en veel aan wegonderhoud gedaan. Als we dorpjes passeren zien wij dezelfde taferelen als in Siberië: kleine sobere huisjes met hekwerkjes in allerlei verschoten kleuren, maar wel met vele bloemen in de tuintjes.
Mannen en vrouwen zitten in de berm van de autoweg, hun emmertjes gevuld met de opbrengsten van het land, in de hoop dat een van de langsrazende auto’s stopt en iets van hen koopt.
Van de vele tweebaans autowegen worden door automobilisten driebaanswegen gemaakt. Pas op het laatste moment wordt duidelijk of die weguitbreiding links of rechts van je plaats vindt. Aan beide zijden hebben wij nog geen deukjes opgelopen! Als jij zelf een driebaansweg creëert door zeer ver rechts te gaan rijden, krijg je van de meeste Wit Russen een knipperlicht-bedankje. Wel zeer attent.
En dan zijn er ook nog zebrapaden op de autoweg…, tractoren en riskante inhaalmanoeuvres van vrachtwagens.
Opvallend zijn ook de vele ooievaars langs de kant van de weg. Soms honderden bij elkaar. Wat doen die allemaal in Rusland. Heeft Poetin ze geannexeerd?
Wij rijden door uitgebreide landbouwgebieden, genieten van grote velden met zonnebloemen en zien veldbloemen die schitterende veldboeketten op leveren maar vervolgens in de camper een geur verspreiden alsof je het toilet in weken niet hebt geleegd.
In Minsk staan wij op de parkeerplaats van sportcomplex Arena. Een grote parkeerplaats zonder veel voorzieningen, maar wel een supermarkt en een goede busverbinding in de buurt.
Wij en ook de anderen hebben nog steeds problemen met het navigeren. Rijden op een track is toch heel anders dan de stem van de TomTom volgen.
Minsk, de hoofdstad van Wit-Rusland heeft nu 1,8 miljoen inwoners. De stad is erg getekend door de Tweede Wereldoorlog en dat is in alles merkbaar. Miljoenen mensen zijn in de oorlog omgekomen, waaronder de hele Joodse bevolking van de stad. Van de binnenstad van Minsk is 95 procent verwoest. Na de oorlog is Minsk compleet herbouwd en dat is te zien. Aan ruimte geen gebrek, in Minsk is alles groot: de pleinen, de avenues, de gebouwen en de standbeelden. Het plein waar de militaire parades worden gehouden bestrijkt zelfs zeven hectare.
We lopen door Minsk en bezoeken enkele kleine kerkjes die bijna verdwijnen onder de grote wolkenkrabbers. Het lijkt alsof er gebouwd is zonder stadsplanning. Alleen de gebouwen die in de tijd van Stalin zijn ontworpen, staan strak in het gelid aan weerszijden van de 15 kilometer lange Independance Avenue.
Na een middag slenteren door de stad eten we in een groot winkelcentrum bij een Georgisch eettentje, heel smakelijk. Daarna duiken we moe ons bed in.
Zondag 12 juli
Vandaag gaan wij met een gids nog eens lopend Minsk in. Onze zeer goed Engels sprekende gids roept door zijn houding bij de meesten van ons wat weerstand op. Bovendien loopt en spreekt hij in een zeer hoog tempo wat ik (en anderen) niet bij kunnen houden. Jammer, want hij geeft goede informatie.
Na twee uur sjouwen kan ieder op eigen houtje de stad verder verkennen. Fascinerend is de moderne architectuur van hoge flatgebouwen en enkele publieke gebouwen zoals het patriottisch museum. Er moet veel geld van Moskou naar Belarus vloeien om dit allemaal mogelijk te maken. Wit Rusland zelf heeft geen grondstoffen en is economisch sterk afhankelijk van Rusland.
Toch ziet de stad er welvarend uit. Het wagenpark bestaat voornamelijk uit nieuwe Westerse auto’s en Lada’s zien wij nauwelijks. Opvallend in het straatbeeld is het ontbreken van een pluriforme kledingstijl zoals wij dat in Nederland gewend zijn. De kleur komt van de vele eenjarige planten die in alle tinten overal in de stad geplant zijn.
Minsk is een schone stad, er ligt nergens vuil op straat. Je ziet geen etende mensen rondlopen. Het verschil met Nederland is in dit opzicht opvallend.
Maandag 13 juli
Op weg naar het natuurpark Berezinsky rijden we langs het Khathyn Memorial, een herdenkingsplaats voor de overledenen van de Tweede Wereldoorlog. Het Memorial is geplaatst op de plek waar meer dan 400 mensen uit hetzelfde dorp door de nazi’s levend zijn verbrand. In 618 dorpen gebeurde hetzelfde. Meer dan 2.230.000 Wit Russen (een vierde van de totale Wit Russische bevolking) overleefden de nazibezetting niet. Dit monument is ter nagedachtenis aan al deze mensen.
Een groot imponerend en ontroerend beeld van een vader die zijn sterfende zoon in zijn armen houdt staat centraal op deze herdenkingsplaats.
De serene sfeer en de sober aangelegde herdenkingsmonumenten maken grote indruk op ons. Om de paar minuten klinkt er klokgelui uit de vele klokken die op het terrein verspreid staan.
In stilte lopen wij het hele terrein over. Zo intriest te bedenken dat dit soort massamoorden nog steeds gebeuren en wij van de geschiedenis niets hebben geleerd.
Het Berezinsky reservaat, waar wij twee dagen zullen doorbrengen, is een van de vijf nationale parken die Wit Rusland heeft. Deze parken worden beschermd door de staat en ondersteund door Unesco. Het park werd in 1925 opgericht om zeldzame dier- en plantsoorten te beschermen. Alena, directeur van het park, doet er met haar team alles aan om die opdracht waar te maken.
Van deze inspirerende vrouw krijgen wij een boeiende rondleiding door een deel van het reservaat. Op het terrein van het reservaat staat een goed verzorgd museum met opgezette dieren die in het natuurpark voorkomen. In het pas gerenoveerde hotel hebben wij met elkaar een een hotelkamer gehuurd om te kunnen douchen. Het staatshotel is klaar, maar er zijn geen gordijnen en beddengoed. Wanneer die komen…?! Grote groepen kan men dus niet ontvangen, want niet iedereen is er van gediend om in een kamer zonder gordijnen en beddengoed te slapen.
Dinsdag14 juli
Het stoere deel van onze groep maakt een mountainbike tocht van drie uur. Marijke en ik ruimen de auto op en luieren wat.
Hoewel wij twee nachten in het reservaat zouden doorbrengen besluiten we alvast een eind richting Russische grens te rijden om de volgende dag op tijd de grensformaliteiten te kunnen afwikkelen. Wij overnachten op een bewaakte vrachtwagenparkeerplaats niet ver van de grens.
RUSLAND
Woensdag 15 juli
Tot onze grote verbazing zijn wij de grens overgegaan zonder het te merken. Belarus behoort tot de Russische federatie en mensen die uit Wit Rusland komen kunnen zonder grensformaliteiten Rusland in reizen. Een reusachtige meevaller.
Op onze weg naar Moskou stoppen wij in Smolensk. Hier staat een fort, gebouwd tijdens het bewind van Tsaar Boris Godunov. Mij bekend doordat er een opera aan hem gewijd is waar ik een cd van bezit.
We bezoeken in Smolensk ook nog de kathedraal gewijd aan de moeder Gods. Daarna rijden we naar de overnachtingsplaats voorbij Smolensk op een parkeerplaats bij een sportterrein.
Donderdag 16 juli
Vandaag naar Moskou. Wij weten nog vanuit onze reis naar Mongolië hoe hectisch het verkeer rond Moskou kan zijn. Het voelt vertrouwd. Gelukkig hebben wij beiden plezier in het rijden en vormen drukke steden voor ons niet zo’n probleem. De moeilijkheid zit meer in het samenbrengen van de aanwijzingen van de navigatieapparatuur en de borden op de weg die in het Cyrillisch geschreven zijn.
Wij zijn uitgenodigd voor een lunch bij Xenia, een vriendin van Nancy en Hans. Haar ouders bezitten een groot buitenhuis aan de rand van Moskou.
Wij worden zeer hartelijk ontvangen door haar ouders en krijgen een fantastische lunch aangeboden. Bovendien is het bijzonder om een kijkje te nemen in het leven van de rijke Russen. Hun leven is totaal anders dan het leven van de armen Russen die wij doorgaans tegenkomen.
Uiteindelijk rijden wij in colonne naar camping Sokolniki in Moskou. Heerlijk makkelijk om voor korte tijd achter Hans en Nancy aan te rijden, temeer omdat hun “auto” door de omvang goed op afstand zichtbaar is. Als we gekookt hebben duiken wij moe ons bed in.
Vrijdag 17 juli
Vandaag een bezoek aan Moskou, Xenia zal onze gids zijn. Op een levendige en ongecompliceerde manier vertelt ze haar verhalen.
In 2007 waren wij 4 dagen in Moskou en het is heerlijk om nog eens door het Kremlin en over het Rode Plein te lopen. Opvallend zijn de vele kleurige bloemperken. En er is zelfs een enkel terrasje te zien.
Wij eten samen met de groep in een voortreffelijk Oekraïens restaurantje en slenteren met Iris nog even door het sjieke winkelcentrum GUM. Wat in Nederlandse winkelcentra te vinden is, is ook hier aanwezig. Een boycot van Europese producten kunnen wij niet waarnemen.
Als wij daarna de metro pakken en drie haltes te vroeg uitstappen, hebben wij ons record wandelen wel weer overtroffen. Ik ben blij als ik zie dat niet alleen ik, maar ook de anderen uitgeput zijn.
Zaterdag 18 juli
Marijke en ik lassen een rustdag in. Nou rustdag, wij maken de auto van binnen schoon en draaien een paar wasjes. De anderen zijn de stad weer in.
Elke avond is er een korte ‘briefing’. Het verloop van de dag en de aandachtspunten voor de volgende dag worden dan doorgenomen. Soms volgen er rij- of onderhoudsinstructies voor de auto. Wij leren hier veel van.
Onderweg is het ‘bakkie’ een onontbeerlijke noodzaak. Als de afstand niet te groot is kan gewaarschuwd worden voor politiecontroles, wegomleggingen, onverwachte bezienswaardigheden etcetera.
Ook de simkaart voor telefoon en iPad is voor ons een ‘must’. Hoewel wij het allemaal zeer vervelend vinden om bij het binnengaan van een nieuw land een simkaart voor de telefoon (en iPad voor wie wil) te scoren – het duurt uren voordat iedereen een goed werkende telefoon heeft – blijkt uit de praktijk hoe handig het is om een goed werkend apparaat te hebben. Als het bakkie geen bereik heeft is de telefoon er nog, als je tenminste niet vergeten bent ‘m op te laden! Deze steeds weer terugkerende procedure wordt door Nancy iedere keer met veel geduld begeleid totdat ook de laatste een goed werkende telefoon heeft.
Zondag 19 juli
Achter de grote auto van Hans en Nancy rijden wij Moskou uit. De weg is redelijk tot goed.
In Dybrovitsy stoppen wij voor het landgoed van Tsaar Peter I en Caharina II. Het huis is niet te bezoeken en wordt gerestaureerd maar de kerk is een klein juweeltje. Het ligt schitterend in het landschap.
Op de grote parkeerplaats van een winkelcentrum in Polyani stallen wij onze auto’s. Geen mooie plek, maar reuze handig. De winkels zijn tot 12 uur ’ s avonds open en de toiletten ook!
Wij scoren een pond cantharellen voor omgerekend drie euro en maken een pasta, hollen nog even terug naar de supermarkt om er een roompasta van te maken. We drinken er een lekkere wijn bij om de verjaardag van Rob te gedenken.
De hele avond draaien auto ’s rondjes om onze wagens en maken foto’s, kennelijk is dit toch iets bijzonders. Eerlijkheidshalve moeten wij zeggen dat de grote truck van Hans en Nancy de meeste aandacht krijgt. Rond half tien eindigen wij de dag. Morgen moet er 444 kilometer gereden worden.
Maandag 20 juli
Bij het weggaan rijden wij fout en via binnenwegen komen wij uit op een vierbaans autoweg zonder tussenberm. Wij moeten deze weg oversteken en linksaf slaan. Vijf minuten kijken wij naar het voorbijrazende verkeer en constateren dat wij deze kamikaze niet gaan uitvoeren. Wij rijden tien kilometer verder en draaien dan. Zou toch jammer zijn om nu al je reis te moeten beëindigen.
We blijven ons verbazen over de zebrapaden op de autoweg, zonder stoplichten. Bij een iets verkeerde belichting door de felle zon knal je er zo over heen. Gelukkig worden deze oversteekplaatsen maar sporadisch gebruikt.
We overnachten op de parkeerplaats bij het museum Lermontov, plek genoeg voor ons allen. En als de dagjesmensen zijn vertrokken zijn wij de enigen die van deze mooie omgeving genieten. Een prachtig park omlijst de gebouwen, maar wij zijn te uitgeblust om er deze avond nog doorheen te lopen. Het rijden van 450 kilometers in Rusland zijn niet te vergelijken met dezelfde afstand afleggen in Nederland.
Deels vanwege slechte wegen, deels door de rijstijl van de Russen en door de vele agenten die je laten stoppen als jij net lekker je gastpedaal hebt ingedrukt.
Dinsdag 21 juli
Voordat wij richting Saratov rijden bezoeken wij eerst het landhuis en enkele bijgebouwen van een van de grootste schrijvers van Rusland, M.Yr. Lermontov (nooit van gehoord). Nu wij op zijn grondgebied staan en weten dat bijna elke Rus weet wie hij is, willen wij ook wel iets meer van deze man weten.
Allereerst was het een veelzijdig man, een groot schrijver, dichter, schilder, society man en militair. Bewoog zich in de betere kringen en had gevoel voor smaak. De inrichting van zijn huis en de in het museum tentoongestelde kleding geven een aardig beeld over hoe deze man leefde. In 1841 is hij op 27-jarige leeftijd omgekomen bij een duel. Buiten zijn boeken heeft hij een prachtig park met een idyllisch landhuis nagelaten.
Via een redelijk goede weg, dwars door zonnebloemvelden, komen wij aan op een parkeerplaats bij het Victory Park in Saratov. Het ligt op een heuvel en van boven af is goed te zien hoe de Wolga zich door de stad slingert.
Het park zelf is volgestouwd met militair oorlogswerktuig, niet direct ons interessegebied. We genieten van het zonnige weer en liggen, hoe saai, weer vroeg in ons bed.
Woensdag 22 juli
Omdat wij op een rustige manier een paar dingen willen bezoeken vindt Iris het wel prettig om met ons mee te gaan. We bellen via de juffrouw van de benzinepomp een taxi en laten ons midden in het centrum afzetten.
En waar beginnen de dames mee, koffie en gebak op een terrasje! Het lijkt wel vakantie. Op weg naar de overdekte markt lopen wij het kleine kerkje Ease My Sorrows binnen. Een van de vele kleine Russische kerkjes die uitstralen waarvoor ze bedoeld zijn, namelijk je even terugtrekken uit de hectiek van alle dag en even verwijlen bij wat dan ook. Er is een kleine dienst gaande met Russische zang. Prachtig.
Dan even de kleurige overdekte markt over en de Holy Trinity Kathedraal bezoeken. De kerk uit de late 17de, begin 18de eeuw is volledig gerestaureerd. In het voorportaal zijn restaurateurs met de laatste schilderingen bezig. Het is een prachtige kerk met veel goud, indrukwekkend. Toch gaat mijn voorkeur uit naar de kleine Ease My Sorrows kerk.
Wij vinden de leeftijd van ons drieën (191 jaar) reden genoeg om ook op de terugweg een taxi te nemen. En omdat wij niet meer de jongsten zijn besluiten we ook om in het restaurantje tegenover ons busje te gaan eten. De communicatie gaat via Google Translate. Wij krijgen ongeveer wat wij in gedachten hadden. Hoewel onze denkbeeldige verse lamscoteletjes van een taai oud schaap afkomstig zijn. De gegrilde groente van Iris en Marijke valt mee en de afwas blijft ons bespaard.
Donderdag 23 juli
Wij rijden over de langste brug van Europa en beginnen aan de 309 kilometers naar Ozinski vlak voor de grens met Kazachstan. De weg is een grote gatenkaas. Met 30 à 40 km per uur hobbelen wij voort. De kilometers duren daardoor extra lang.
Vanaf de grote weg rijden we dwars door de steppe op zoek naar een een goede overnachtingsplek. Als die gevonden is installeren wij ons en genieten van de rustige omgeving.
We liggen al in bed als wij ineens mannenstemmen horen. Iedereen slaapt al. Wij kijken door een spleetje van onze verduistering en zien drie mannen met grote lantaarns op onze auto’s schijnen.
Als er daarna stevig op onze deur wordt gebonsd verstijven wij van schrik. Wij doen niet open en wachten af.
Daarna wordt er op onze achterdeur geklopt. Wij verroeren ons niet. Wij horen de hond van Hans en Nancy blaffen. Hoe kan iemand ons op deze verlaten vlakte vinden?
Na een tijdje wordt de auto gestart en verdwijnen de mannen. Iedereen komt voorzichtig zijn camper uit. Doordat er met grote lampen in zijn daktent werd geschenen is Tom eruit gegaan om te kijken wat er gaande was. De mannen zeiden van de politie te zijn en wilden de paspoorten controleren. Om 11 uur s’avonds! Hoewel ze niet in een politieauto reden, maar wel politiekleding droegen hebben wij dat maar voor waar aangenomen.
Onze emoties verdwijnen langzaam onder de prachtige sterrenhemel. De opwinding was echter zo groot dat de slaap verder uitbleef. Wij zouden de Russische politie willen adviseren iets eerder op de avond met hun controlebezigheden te beginnen.
Morgen gaan wij de grens met Kazachstan over en verheugen ons op nieuwe avonturen.
Lees verder:
Kazachstan – Kirgizstan – Oezbekistan – Turkmenistan – Iran – Turkije