Duitsland / Polen – Litouwen / Wit Rusland / Rusland – Kazachstan – Kirgizstan – Oezbekistan – Turkmenistan – Iran – Turkije
Donderdag 6 augustus
Kirgizstan is een land omgeven door hoge bergtoppen van meer dan 7000 meter met daartussen kraakheldere meren. Meer dan 90% van het grondgebied ligt boven de 1500 meter en hoger, en het wordt wel het Zwitserland van Centraal Azië genoemd.
Het land is sinds het opheffen van de Sovjet-Unie in 1991 onafhankelijk en een democratische republiek. De oorspronkelijke nomadische Kirgiziërs, die nu nog als half nomaden leven, beslaan 50% van de bevolking, en worden aangevuld door ondermeer 15% Russen en 15% Oezbeken. Van de bevolking is 80% moslim (soennieten).
In de buurt van Karakol gaan we de grens met Kirgizstan over. Wij en een Franse motorrijder zijn de enige buitenlanders. De afhandeling van de formaliteiten gaat correct maar langzaam.
Voor de eerste 40 kilometer op Kirgizisch grondgebied hebben wij twee uur nodig …
In Tüp doen wij de gebruikelijke dingen: geld wisselen en pinnen, een simkaart voor de telefoon en een stick voor internet kopen … Nog niet gewend aan de nieuwe lappen geld denken wij voor 7 euro een internetstick te hebben gekocht. Als blijkt dat het 70 euro is kunnen wij het niet meer inwisselen …, reizen kost geld!
Voorbij Karakol vinden wij een overnachtingsplek aan het Issyk Köl met uitzicht op de besneeuwde toppen van het Tian Shan gebergte. Het Issyk Köl is het tweede grootste bergmeer ter wereld.
Vrijdag 7 augustus
Vandaag rijden Iris en ik langs de noordkant van het Issyk Köl om een veld met petroglyfen te bezichtigen. Marijke wil vandaag met de dure internetstick de foto’s op de site plaatsen en gaat niet mee.
De stenen liggen over een groot terrein verspreid en het verbaast ons dat sommige tekeningen van 500 voor Christus nog herkenbaar zijn. Het regionaal museum in Cholpon Ata geeft een goed beeld over de opgravingen in de buurt.
Met ons laatste water uit de tank douchen wij en duiken vroeg ons bed in.
Zaterdag 8 augustus
Op weg naar Jeti Örguz bekijken wij in Karakol de twee belangrijkste bezienswaardigheden: de Dungan Moskee uit 1910, belangrijk omdat dit de enige moskee is die de verwoestingen in de Sovjet periode heeft doorstaan; en de Kathedraal van de Drie Eenheid, een mooi houten gebouw uit 1895. Tijdens ons bezoek werd er een doopplechtigheid gehouden. Kinderen in de mooiste outfits stonden met hun ouders te wachten tot zij aan de beurt waren.
Als wij met onze auto over de bazaar rijden op zoek naar de uitgang rijden wij ons vast. Ingeklemd door tientallen auto’s kunnen wij noch voor- noch achteruit. Na inschakeling van een taxichauffeur proberen wij te keren, hetgeen na tien keer steken uiteindelijk lukt.
Nu op naar Jeti Örguz, een rode rotsformatie die met enige fantasie zeven stieren verbeelden. De weg er naar toe is schitterend.
Veel groen, een snel stromende rivier, overal jurts. En daar tussen aan het water staan wij met onze campers.
Zondag 9 augustus
Elke zondag is er een grote veemarkt in Karakol. Mensen uit de weide omgeving komen hier naar toe om hun vee te verkopen. Het is een drukte van belang. Wij zien prachtig verweerde koppen, vele vilten hoeden, ettelijke gouden tanden en pakken geld van hand tot hand gaan. En het is nog maar 6 uur in de morgen.
Met onze gympen struinen wij door de stront, overtuigd dat wij na enkele uren precies zo ruiken als de mensen om ons heen. Op de paardenmarkt stuiven paarden met rijders ons voorbij. Kennelijk zijn het testritjes voordat tot de aanschaf van een paard wordt besloten.
Schapen en geiten worden bij de poten gegrepen en zo in de achterbak van de auto gekieperd. Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren zou hier veel werk kunnen verzetten.
Onze overnachtingsplaats is wederom aan het Issyk Köl. Wij staan er bijna alleen. Aan het einde van de middag komen de families. Wij verbazen ons over de hoeveelheid mensen die uit een auto rollen, het begint bij zes en loopt herhaaldelijk uit tot tien personen. Men komt naar het strand om te picknicken of te barbecuen. Vele vrouwen gaan gekleed te water. De meeste mensen kunnen niet zwemmen, dus echt last van hun kleding hebben zij niet.
Onze wagens baren opzien, velen komen even kijken hoe die auto’s er van binnen uitzien. Als ze vragen of er ook water uit de kraan komt en zien dat dit inderdaad het geval is, leidt dit tot grote hilariteit. Stromend water in een auto! Het moet niet gekker worden. Zij hebben alleen afhaalwaterpompen.
Maandag 10 augustus
Wij besluiten nog een dag aan het meer te blijven. Reorganiseren en poetsen de auto, wassen de lakens. Een hele onderneming. Het weer betrekt en de lucht voorspelt weinig goeds. We maken een prutje van lam en gaan met de kippen op stok. Midden in de nacht worden wij wakker. Het regent, stormt en bliksemt. Wij durven ons niet voor te stellen in welke situatie de camper en wij ons morgenvroeg bevinden.
Dinsdag 11 augustus
Na een slapeloze nacht nemen wij de schade op. We staan letterlijk met onze wielen in het water. Ook Carla en Tom hebben nauwelijks geslapen en hebben het in hun daktentje niet droog gehouden. Wij gaan rijden voordat er nog meer regen valt. Gedrieën lukt het ons de grote weg te bereiken. Ook daar zien wij hoe het noodweer heeft toegeslagen. Gedeelten van het wegdek zijn weggespoeld en het mooie Issyk Köl ziet er ineens heel dreigend uit.
In een klein dorp 50 km verderop gaan we op stap met een ‘eagle hunter’. Hij jaagt al 40 jaar met zijn arend op dieren. Nu als hobby, vroeger als beroep. Hij heeft het vak geleerd van zijn grootvader en het kost jaren van voorbereiding om de arend zo te trainen dat hij doet wat jij wilt. Met zijn arend loopt de jager een heel eind bij ons vandaan. De prooi, een klein konijntje, wordt door de buurjongen uit de tas gehaald en op de grond gezet. Het beestje blijft verdwaasd zitten en vergeet te rennen. De arend wordt losgelaten, stort zich op het konijntje en binnen een minuut is hij dood. Wij staan er wat ontgoocheld naar te kijken. Maar vergeten ondertussen niet om foto’s van de trotse arend en zijn jager te nemen.
Na een lekkere warme maaltijd bij de man thuis vertrekken wij weer.
Nu op zoek naar een slaapplaats voor de nacht. De uitgezochte plekken blijken door de wateroverlast niet bereikbaar te zijn. Bij een nieuwe plek, direct aan het water rijden zowel Carla en Tom als Gerrard en Hannie zich vast. Gelukkig staan wij boven aan de weg veilig op het asfalt. Onder grote belangstelling en aanwijzingen van de plaatselijke bevolking worden beide voertuigen door Hans uit het zand getrokken. Een middagvullend programma.
Boven verwachting vinden wij uiteindelijk op een landtong in het Issyk Köl een schitterende stek. Aan de noordkant omgeven door de bergketen Kungej Altoo en aan de zuidkant door de Terskej Altoo. De sneeuw op de toppen van deze vier- en vijfduizend meter hoge bergen steekt helder af tegen de blauwe lucht. Met een eigen strandje en nauwelijks mensen is dit een droomplek.
De enige dissonant is het overal verspreide afval van lege wodka en plastic flessen. Maar binnen tien minuten hebben wij onze vuilniszak vol en onze staanplaats schoon.
De mensen vinden het kennelijk heel gewoon om hun afval overal achter te laten. Zo zagen wij bij een koffiestop een auto vol met vrouwen, kinderen en een jonge man. De familie had zojuist gepicknickt aan het strand. De man krijgt opdracht van de vrouwen om het afval aan de overkant van de weg te droppen. Op het moment dat hij de plastic zak wil neerzetten, geven wij een dreun op onze toeter en gebaren dat hij dat niet kan maken. Hij kijkt verbaasd op, wordt onzeker, neemt de tas onder luid protest van de vrouwen mee terug de auto in … om die bij de volgende hoek en uit ons zicht waarschijnlijk alsnog in de berm te kieperen.
Woensdag 12 augustus
Vandaag een rustdag. Eerst zwemmen in het meer, lekker lezen en ter afwisseling een wasje doen. Wij genieten intens van de ongelooflijk mooie plek en krijgen niet genoeg van het schitterende uitzicht. Wat is Kirgizstan mooi!
Donderdag 13 augustus
Met enige weemoed verlaten wij ons plekje aan het uiteinde van het Issyk Köl. Na een rit via een uitstekende weg door de bergen overnachten wij ook nu weer in de vrije natuur, in de buurt van Orto Tokoy. De plekken zijn zonder uitzondering fantastisch en afwisselend. Een schitterend land om met camper te bereizen, mits je niet bang bent voor slechte wegen.
Vrijdag 14 augustus
Verjaardag Marijke. Om 9 uur drinken wij gezamenlijk koffie met eigengemaakte taart van Nancy en Hans.
Hannie en Gerard besluiten de moeilijke bergpas die vandaag op het programma staat niet te nemen en samen een paar dagen alleen op te trekken. Zij sluiten zich na Bishkek weer bij de groep aan.
Eerst kopen wij in Kochkor vier plastic tanks van 20 liter voor de diesel in Oezbekistan. De blauwe tanks van 50 liter laten wij achter of geven wij weg aan Kirgiziërs die er echt blij mee zijn. De kleinere tanks zijn voor ons beter hanteerbaar.
Samen met Iris nemen wij de pittige, stijle, ongeasfalteerde en vol gaten zittende Kalmak-pas (3447 meter) naar Song Köl, een meer op een plateau van 3000 meter hoogte. Alleen bereikbaar in de maanden juli tot half september. Dan gebruiken de Kirgiziërs de weiden voor begrazing van hun vee.
Onze camper moet zwoegen om boven te komen. Een paar keer laat ze het halverwege de helling afweten. We zakken weer naar beneden en proberen het opnieuw. Zelfs de Landcruiser van Iris vindt het een pittige pas. Er is nauwelijks tijd om van het mooie uitzicht te genieten, alle concentratie is op de weg gericht. Marijke weet nog foto’s te scoren van de eerste jak die we zien.
Wij zijn opgelucht als we boven zijn. Wat een weidsheid en ruimte. Paarden, koeien, schapen en een paar jurts. Midden tussen de Edelweiss en de paardendrollen staan onze campers op deze schitterende vlakte. Wat een bofkonten zijn wij.
Vanwege de harde wind en de kou houden wij de verjaardagsborrel niet buiten maar in de auto van Nancy en Hans. Marijke wordt verwend met leuke cadeaus en zal haar verjaardag op deze plek niet gauw vergeten.
Zaterdag 15 augustus
Wakker worden met een stralende zon op de ons omringende bergen is fantastisch. Iris wil verder naar het zuiden reizen en voegt zich na vijf dagen weer bij ons.
De afdaling gaat stukken makkelijker dan het stijgen. Wij stoppen regelmatig om niets van dit natuurschoon te missen. Zelfs de honderden foto’s kunnen niet weergeven wat wij in werkelijkheid zien. Enkele fietsers worstelen zich moeizaam omhoog. Als wij stoppen om hen wat koekjes en brood en noten te geven zijn ze blij verrast. En wij beseffen des te meer hoe groot onze luxe is in deze camper.
Op onze route naar Bishkek buigen wij af om de elfde eeuwse Burana minaret te bezoeken. Op een veld in de nabijheid van de minaret zijn duizenden uit steen gehouwen figuren te zien, de zogenaamde ‘balbals’. Ze zijn ongeveer 1500 jaar oud en waarschijnlijk bedoeld als gedenktekens voor machtige personen.
In deze omgeving vinden we een parkeerplek.
Bij onze camper ben ik vergeten het achterraampje te sluiten met rampzalige gevolgen. Alles zit onder het zand: het bed, de kastjes etcetera. Ook al zijn wij moe, we moeten deze klus eerst klaren. Nancy brengt ons ter ondersteuning een glas wijn.
Na uren is de klus geklaard …. Voor koken is het te laat. Crackers en kaas voldoen ook.
Morgen kunnen we met een schone auto naar Bishkek rijden.
Zondag 16 augustus
Via een goede vierbaans autoweg komen we in het centrum van Bishkek. Maar niet nadat wij eerst met zijn allen onze jerrycans met diesel hebben gevuld en daarna in grote plastic vuilniszakken hebben verpakt. Nu maar hopen dat de hoeveelheid toereikend is om Oezbekistan door te komen.
Wij overnachten twee dagen in Bishkek.
De hitte is slopend en een bezoek aan de stad wordt snel verkort. Wij vinden het geen interessante stad en beperken ons tot het zoeken van een paar souvenirs en goede eettentjes voor de komende avonden. Koken in deze hitte doen wij niet.
Wij eten met ons zessen heerlijk in een eettent vlak bij ons hotel. De twee bestelde vleesspiesen per persoon blijken zo groot te zijn, dat één spies zelfs voor de grootste vleeseter al voldoende is.
Maandag 17 augustus
De dag vullen wij met werken aan de site, een taxi naar de stad om medicijnen te scoren voor Marijke wiens hoeveelheid medicamenten niet toereikend is voor de hele reis, en nieuwsgierigen te woord staan die geïnteresseerd zijn in onze camper.
Als wij ’s avonds bij de door ons gevonden Italiaan gaan eten, is er geen enkele bezoeker. Even later komt een groep Nederlanders binnen en ja hoor, een vrouw herkent Marijke…, zij blijken oud-collega’s te zijn! De wereld is klein.
Dinsdag 18 augustus
Bishkek laten we achter ons en we volgen de M41 naar Osh. De weg slingert prachtig over bergpassen van 3000 meter hoogte. De moeilijkste passages zijn via lange smalle tunnels weggewerkt. De toestand van de weg is heel redelijk, waarschijnlijk omdat het de enige grote verbindingsweg is naar Tasjkent en al het vrachtverkeer gebruik moet maken van deze weg.
De weg is omgeven door jurts, deels worden die gebruikt door Kirgiziërs die hun vee in de zomermaanden op deze pas laten grazen, en deels worden ze gebruikt om versnaperingen en souvenirs te verkopen aan de paar toeristen die hier langs komen.
Aan de weg, tegen een mooie berghelling vinden we een recht stukje grond voor onze campers. Het wordt eentonig maar de plek is weer uniek, evenals het uitzicht.
Woensdag 19 augustus
Marijke is ziek, heeft buikkrampen en voelt zich beroerd. Gelukkig kan zij tijdens het rijden in het vaste bed van de camper liggen en dat is honderd keer beter dan in de ambulances die hier voorbij komen. Aan het einde van de dag zoeken Hans en Nancy, zoals steeds, een ook voor onze camper toegankelijke overnachtingsplek. Nu weer aan een meer waar de ‘locals’ aan het einde van de middag nog even komen baden. Het is een gezellige drukte maar tegen de avond keert iedereen huiswaarts en wordt het rustig en hebben wij het warme meer voor ons alleen.
Bij 40 graden hitte is het niet goed slapen. De Imodium doet bij Marijke niet wat hij moet doen en daarom worden hoeveelheid en tempo opgevoerd.
Nancy brengt mij aan het begin van de avond een heerlijke gazpacho in de veronderstelling dat ik voor mij alleen niet meer ga koken. Een schot in de roos!
Donderdag 20 augustus
De route die wij vandaag rijden op weg naar Osh gaat door de Ferganavallei. Een adembenemende route waarin de weg zich langs rivieren en meren meandert en steeds voor andere vergezichten zorgt. Het is een vruchtbaar groen gebied waar veel aan akkerbouw wordt gedaan.
Rond de middag arriveren wij op onze campingplek aan de rivier. Een camping voor ‘locals’. Er is een toilet, afvalbakken en nauwelijks mensen. Aan het einde van de middag arriveert een man met twee vrouwen. Hij biedt ons watermeloen aan. Zonder echt na te denken, wij zitten net aan een glaasje wijn, loop ik met drie glazen en de fles naar de man om iets terug te doen. Hij spreekt geen woord Engels maar ik begrijp dat hij politieman is. Ik maak een grapje van drie woorden: politie, toerist, stop. Hij moet lachen en knikt dat het klopt. Hij drinkt de wijn, de vrouwen niet. Een van hen moet rijden. Ik schat in dat de samenstelling vader, moeder en dochter is. Helemaal mis. Het is een man met zijn twee vrouwen. Conclusie: hij zal moslim zijn. Met wijn als tegengeste is het van nu af gedaan. We zullen iets anders moeten bedenken.
Vrijdag 21 augustus.
Gisteravond was het om 11 uur nog 30 graden, en het was een warme nacht. De ochtend wordt gebruikt om te zwemmen, haar te wassen en te knippen! Carla zal mijn haar knippen. Tot nu toe heeft zij alleen de krullen van Tom geknipt…. Ik heb echter geen keus, want het gezegde ‘als je haar maar goed zit’ gaat bij mij niet meer op. Nu heeft zij wel een goede schaar en rollers van de kapper meegekregen en dat helpt. Het resultaat ziet er goed uit. Ik kan weer weken verder. Mag ze nog eens doen!
In de middag moet er nog 200 km gereden worden om in Osh te komen. Het eerste gedeelte van de route is nog mooi, daarna verandert het landschap. Het wordt vlakker, wij passeren meer dorpen en de bedrijvigheid en handel wordt levendiger. De huizen groter en de rommel op straat minder. In deze streek wonen veel Oezbeken.
Aan het einde van de middag bereiken wij de bewaakte parkeerplaats in het centrum van Osh. Voor het eerst horen wij hier een imam zijn gebed via de luidsprekers over ons heen storten.
Van koken op de parkeerplaats is geen sprake en samen met Iris gaan we eten in de stad. Marijke beperkt zich tot de rijst en ik tot de koteletten van een oud schaap.
Weer thuis ontdekt Marijke dat zij haar telefoon op het toilet heeft laten liggen. Vanuit het hotel tegenover onze parkeerplaats hebben we naar het restaurant gebeld. De telefoon lag er nog en Marijke kan hem morgen weer ophalen!
Zaterdag 22 augustus
Het wordt een lui dagje. Uitslapen, auto van binnen een beetje poetsen en een bezoekje aan de bazaar. Deze is enorm groot, chaotisch, maar zeer leveindig. De mensen hier in het zuiden zijn opener en vriendelijker. Als dat in Oezbekistan ook zo is, zijn dat goede vooruitzichten.
Het is vandaag onze laatste dag in Kirgizstan, een schitterend land waarvan wij intens hebben genoten.
Oezbekistan zal weer heel anders zijn. Wij gaan het ontdekken morgen.
Lees verder:
Oezbekistan – Turkmenistan – Iran – Turkije